Ertesi günü hapı nedir, hangi preparatı kullanıyor olmanıza bağlı olarak ya Levonorgestrel adlı hormonu ya da Ulipristalacetat (Ulipristal asetat) adlı etkin maddeyi içerir ve Gebe Kalmanızı engeller.
Ertesi gün hapı ve ertesi gün spirali cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı hiçbir koruma sağlayamaz. Bulaşıcı hastalıklardan korunmanın tek yolu prezervatif kullanmaktır!
Ertesi Gün Hapı ve Ertesi Günü Spirali
Mutlaka güvenli ve ideal bir korunma yöntemi yoktur. Bu nedenle korunma kazaları her an meydana gelebilir. Ancak korunmasız bir cinsel ilişki sonrasında bile gebeliği önleyebilirsiniz.
Bunun için iki farklı cinsel ilişki sonrası korunma (acil durum korunması olarak da adlandırılır) Hangi Yönteme Baş vuracaksınız: ‘Ertesi günü hapı veya Ertesi günü spirali’
Ertesi Gün Hapı Nedir?
Ertesi gün hapı, hangi preparatı kullanıyor olmanıza bağlı olarak ya Levonorgestrel adlı hormonu ya da Ulipristalacetat (Ulipristal asetat) adlı etkin maddeyi içerir.
Ertesi Gün Hapı Ne Zaman ve Nasıl Almalıyım?
Levonorgestrel hormonunu içeren »ertesi gün hapı«, korunmasız cinsel ilişkiyi takip eden 72 saat içinde alınmalıdır. Ertesi gün hapını cinsel ilişkiden sonra ne kadar erken alırsanız etkisi de o kadar güvenli olur. En emniyetli yöntem, ertesi gün hapının« korunmasız cinsel ilişkiyi takip eden 24 saat içinde alınmasıdır.
Ulipristalacetat adlı etkin maddeyi içeren hap ise, korunmasız cinsel ilişkiden en geç beş gün sonraya kadar alınır. Ertesi gün hapını aldıktan sonraki üç saat içerisinde kusmanız halinde, en kısa zamanda yenisini temin ederek tekrar hap almanız gerekir.
Ertesi Gün Hapı Sürekli Korunma Amacıyla Kullanılabilir mi?
Ertesi gün hapının gebelikten korunma amacıyla düzenli olarak veya uzun vadede kullanılması önerilmeyen bir uygulamadır. Ertesi gün hapının bu amaçla kullanılmasının pek mantıklı olmayacağını gösteren bazı sebepler vardır:
• Diğer korunma yöntemleri (örneğin doğum kontrol hapı, prezervatif, vajinal halka) daha güvenlidir.
• Ertesi gün hapı diğer korunma yöntemlerinden daha pahalıdır.
• Uzun vadede kullanım için öngörülen korunma yöntemleri, kadınlar tarafından daha iyi tölere edilmektedir.
Eğer buna rağmen iki ay üst üste ertesi gün hapı almak zorunda kalırsanız bunun tıbbi açıdan herhangi bir sakıncası olmaz.
Ertesi Gün Hapı Nasıl Etki Eder?
Ertesi gün hapının« en önemli etkisi, yumurtlamayı geciktirmesi, hatta bazı durumlarda önlemesidir. Bu da yumurta hücresinin döllenmemesini sağlar. »Ertesi gün hapının ayrıca yumurta hücresi ile spermlerin yumurta kanallarına sevk edilmesi üzerinde de etkisi olabileceği tahmin edilmektedir.
Ancak, yumurta hücresi döllendiği andan itibaren, ertesi gün hapının yumurta hücresinin rahime yerleşmesini artık önleyememesi ihtimali büyüktür.
Diğer bir deyiş ile, yumurta hücresi döllenerek rahime yerleşmiş ise, ertesi gün hapı artık herhangi bir etki gösteremez. Başlamış olan bir hamilelik de ertesi gün hapı ile sonlandırılamaz.
Ertesi Gün hapı Ne Kadar Güvenlidir?
Ertesi gün hapının güvenilirliği, ne kadar erken alınırsa o kadar yüksektir. Hapın korunmasız cinsel ilişkiyi takip eden 24 saat içinde alınmasıyla gebe kalma olaylarının yüzde doksanının önlendiği bilinmektedir.
Hap üçüncü gün, yani korunmasız cinsel ilişkiden 48 ilâ 72 saat sonra alındığında, Levonorgestrel hormonunu içeren preparatlar, gebe kalma olaylarının aşağa yukarı yüzde altmışını önler.
Ulipristalacetat adlı etkin maddeyi içeren ertesi gün hapının alınması durumunda ise, gebe kalmayı önleyici etkinin, cinsel ilişkiden beş¸ gün sonraya kadar hiç azalmadan devam edebileceği tahmin edilmektedir.
Ancak, bu konuda kesin bir değerlendirme yapılmasına imkan verecek bilgilerin henüz bulunmadığına da dikkat çekmek gerekir.
Âdet kanamanızın bir haftadan fazla gecikmesi veya normalden çok daha hafif olması durumunda gebelik testi yapmanız tavsiye olunur. Şayet âdet kanamasını önleyici bir gebelikten korunma yöntemi kullanıyorsanız, üç hafta sonra gebelik testi yapmakta fayda vardır.
Ertesi Gün Hapının Yan Etkileri Var mıdır?
Ertesi gün hapının herhangi ağır yan etkileri yoktur. Olsa olsa âdet kanamasındaki aylık düzenin bozulması ile karşı karşıya kalınabilir, yani bir sonraki âdet kanamasının beklendikten biraz daha erken veya daha geç olması mümkündür.
Kadınların yaklaşık yüzde yirmisinde, hapı almaları üzerine geçici olarak mide bulantısı, bazen de kusma olabilir. Nadiren baş ağrısı, baş dönmesi, göğüste gerginlik hissi, alt karında ağrı ya da yorgunluk meydana gelir. Bu yan etkiler genelde birkaç gün içinde kaybolur.
Ertesi gün hapını alan kadınların daha sonraki üretkenliği üzerinde hiçbir olumsuz etki söz konusu değildir.
Peki Hapı Aldıktan Sonra?
Ertesi gün hapı« sadece korunmasız cinsel ilişkiden sonra içindir ve kısa süre etki eder. Bu demektir ki, ertesi gün hapını almış olsanız dahi, bir sonraki âdet kanamasına kadar gerçekleşen her cinsel ilişkide yine de korunmanız gerekir (örneğin prezervatifle).
Doğum kontrol hapı kullanan kadınlar dahi, doğum kontrol hapının tekrar kesin olarak etki göstermeye devam edeceği ana kadar bir ek korunma yöntemi uygulamak zorundadırlar.
Bu süre ise ilaçtan ilaca değişebilir. Şayet Ulipristalacetat adlı etkin maddeyi içeren bir ertesi gün hapı aldıysanız, bunun hormon içeren gebelikten korunma haplarının etkisini azaltabileceğini veya ortadan kaldırabileceğini de dikkate almalısınız.
Bu nedenle, bir sonraki âdet kanamasına kadar her cinsel ilişkide bir ek korunma yöntemi (örn. prezervatif) kullanılması önerilir.
Ertesi Gün Hapı ile Uzun Vadeli Korunmak Mümkün müdür?
Ertesi gün hapının«, düzenli ve uzun vadeli korunma amacıyla kullanılması önerilmemektedir. Bununla ilgili
aşağıdaki gerekçeler öne sürülmektedir:
■ Esas itibariyle diğer gebelikten korunma maddelerinin güvenilirliği daha yüksektir.
■ »Ertesi gün hapı« diğer korunma maddelerinden daha pahalıdır.
■ Uzun süreli kullanılan korunma maddeleri bünye tarafından daha iyi tolere edilmektedir.
Yine de »Ertesi gün hapını art arda, örneğin birbirini takip eden iki ay içerisinde kullanmanız gerektiğinde, bunun tıbbi açıdan herhangi bir sakıncası yoktur.
Ertesi Gün Hapı Nereden Temin Edilebilir?
Avrupa’nın birçok ülkesinde ve Türkiye de Levonorgestrel hormonunu içeren ertesi gün hapı« eczanelerde reçetesiz olarak satılmaktadır.
Almanya’da ise tüm »ertesi gün hapı« preparatları reçeteye tabidir. Yani »ertesi gün hapını« eczaneden alabilmek için reçete almanız gerekir. Reçeteyi herhangi bir doktordan (yani ev doktorunuz/aile doktorunuzdan da) isteyebilirsiniz.
Hafta sonları, resmi tatil günleri veya gece saatlerinde reçete için acil servislere veya hastanelerin jinekoloji bölümlerine baş vurabilirsiniz. Kadının reçeteyi alabilmek için kadın doktoru tarafından muayene edilmesi söz konusu değildir.
Ertesi gün hapının fiyatı ne kadardır?
Türkiye de 90 ila 170 tl arası olan ilaç, Levonorgestrel hormonunu içeren ertesi gün hapının fiyatı Avrupa Ülkelerinde 17 Euro civarındadır.
Ulipristalacetat adlı etkin maddeyi içeren ertesi gün hapı ise yaklaşık 35 Euro’ya satılmaktadır. Almanya’da genel sağlık sigortası, en fazla 20 yaşını doldurmuş genç kadınlarda bu masrafın tümünü karşılar.
18 veya 19 yaşındaki genç kadınlar, 5 Euro reçete gideri ödemek zorundadırlar. Eğer 18 yaşından büyükseniz, reçete gideri/acil servis ücreti için her halükarda yanınızda 10 Euro bulundurmayı unutmayınız.
Tam olarak cevaplanamayan sorular
Bir kadının Ulipristalacetat içeren bir hap almış olmasına rağmen gebe kalması veya zaten gebe olduğu halde bu hapı alması durumunda embriyonun zarar görme ihtimali, şu anki bilgilere göre tamamen ortadan kaldırılamaz.
Bununla birlikte, benzer maddelerin kullanımından mevcut olan veri ve deneyimlerden, embriyonun zarar görme tehlikesine maruz kaldığı sonucunun çıkarılması da şimdilik mümkün değildir.
iki âdet arası dönem içinde birden fazla kez hap alınması, bu konuda yeterince bilgi bulunmadığından tavsiye edilmez.
Hapın emzirme dönemi esnasında alınması durumunda, yine yeterince bilgi bulunmadığı gerekçesiyle, anne sütünün müteakip 36 saat boyunca tulumbayla boşaltılarak atılması önerilir.
ilaç etkileşimleri Ulipristalacetat, hormon bazında etki gösteren gebelikten korunma yöntemlerinin etkisini azaltabilir ya da ortadan kaldırabilir.
Bu kural, özellikle eğer hormonla etki gösteren korunma yönteminizde bir uygulama hatası yapmışolduğunuz için »ertesi gün hapı« almanız durumunda geçerlidir. Böyle bir durumda, bir sonraki âdet kanamasına kadar daima ek korunma uygulanması (örneğin prezervatif kullanılması) önerilir.
Sonuç
Ulipristalacetat içeren preparat hakkında henüz geniş bilgilere sahip olunmadığından, bu preparatın sadece Levornogestrel içeren hapı almanın zamanı geçtiği takdirde (yani eğer korunmasız cinsel ilişkiden beri 72 saatten fazla bir süre geçtiyse) kullanılması daha mantıklı olabilir.
- Ertesi gün Spirali nedir- Kimler kullanmalıdır? İsimli yazımızı mutlaka okumalısınız.
İlgili Sağlık Konuları
Ertesi Gün Spirali Nedir?
Kadınlarda Cinsel İşlev Bozukluğu
Disparoni (Acılı İlişki) Nedir
Vajinit Nedir?
BA.2.86: COVID-19’un Yeni ve Gizemli Varyantı
İlgili Sağlık Makaleleri
- Tip 1 diyabet nedir?
- İnsülin Direnci ve Prediyabet
- Kalp Hastalığında Aspirin Tedavisi
- Sanal Kolonoskopi
- Yaşlılık Nedir ? Nasıl Tanımlanır?
- Magnezyum Sitrat Tablet Yan etkileri
